- To nie Kościół wymyśla dogmaty. Kościół nie może nic dodać do tego, co przekazał nam w objawieniu Pan Bóg - tłumaczył o. dr Alan Tomasz Brzyski.
Franciszkański zakonnik był gościem kolejnego spotkania Duszpasterstwa Ludzi Pracy ’90 w Legnicy. W swoim wystąpieniu skupił się na postaci innego franciszkanina - żyjącego w XIII w. Jana Dunsa zwanego Szkotem, wyniesionego na ołtarze filozofa i teologa, nazywanego przez potomnych doctor subtillis - doktor subtelny.
W swoim dziele Opus Oxoniense Duns Szkot jako pierwszy wysunął tezę, że pomimo tego, iż - zgodnie z nauką Kościoła - wszyscy ludzie są obarczeni grzechem pierworodnym, to jednak Maryja, Matka Jezusa, "została wybawiona od niego odkupieniem zachowawczym", ze względu na wcielenie Syna Bożego.
O. Brzyski, znakomity znawca tej tematyki, podzielił się ze słuchaczami kilkoma refleksjami na temat samej istoty dogmatu, jego użycia przy argumentowaniu Niepokalanego Poczęcia Maryi, oraz rysując sylwetkę średniowiecznego szkockiego franciszkanina.
- Skąd dogmat i dlaczego dogmat? Jest definitywnym ujęciem prawdy, która została objawiona przez Jezusa Chrystusa na kartach Pisma Świętego. Dogmaty były potrzebne, kiedy ludzie zaczęli odchodzić od prawd wiary i popełniali błędy w ich interpretacji, prowadząc np. do herezji - tłumaczył.
Zadając kolejne pytanie: "Dlaczego Maryja miałaby, według dogmatu, być wolna od grzechu pierworodnego?", zaznaczył, że spędzało ono sen z powiek wielu teologom.
- Na przełomie VIII/IX w. pojawiło się święto Matki Bożej Niepokalanie Poczętej. Było wynikiem intuicji prostych ludzi. Dlatego długo było przemilczane albo zwalczane. Ale już papież Sykstus VI zakazał w 1482 r. potępiania wiary w niepokalane poczęcie, co nie przeszkodziło jego następcy usunięcia tej uroczystości ze spisu świąt kościelnych - mówił zakonnik.
Największymi przeciwnikami dogmatu byli dominikanie. Najgorętszymi orędownikami - bracia mniejsi, z Janem Dunsem Szkotem na czele.
- To on przedstawił koronny argument, zawarty w bulli papieskiej Piusa IX z 1854 r., kiedy ogłaszał dogmat o Niepokalanym Poczęciu - że odkupienie wobec Maryi dokonało się w sposób zachowawczy, zgodnie z którym niepokalane poczęcie jest arcydziełem dokonanego przez Chrystusa odkupienia. Bo moc Jego miłości i pośrednictwa sprawiła, że Jego Matka została zachowana od grzechu pierworodnego - tłumaczył o. Brzyski.
Wykład franciszkanina poprzedziła Msza św. w intencji franciszkanów z Prowincji św. Jadwigi, z podziękowaniem za ich pomoc na rzecz Duszpasterstwa Ludzi Pracy ’90.