W ramach trwających XIII Legnickich Dni Chrześcijańskich inauguracyjny wykład pt. „Kardynał Stefan Wyszyński wobec polskiej administracji kościelnej” wygłosiła dr hab. Kazimiera Jaworska, prof. PWT.

Prelegentka przedstawiła sytuację Polaków, którzy niedługo po zakończeniu II wojny światowej zaczęli osiedlać się na ziemiach przyznanych Polsce zgodnie z postanowieniami konferencji poczdamskiej. - Przez wojenną zawieruchę ludzie czuli się bardzo niepewni, niektórzy nawet nie rozpakowywali swoich kufrów - mówiła dr Jaworska.

W 1948 r. prymasem Polski został wybrany ówczesny biskup lubelski Stefan Wyszyński, który musiał spędzić wiele czasu na zgłębianiu tego, co jego poprzednik, pochodzący ze Śląska prymas August Hlond, znał bardzo dobrze: poznać niełatwą sytuację Polaków na Ziemiach Odzyskanych. Kard. Hlond ustanowił tam co prawda pięć administratur apostolskich, jednak to nie uspokoiło sytuacji.

Głównym problemem, przed którym stanął nowo wybrany prymas Polski, była kwestia usankcjonowania przez Watykan polskiej organizacji kościelnej na ziemiach zachodnich i północnych. - Sytuacja była poważna. Wspomniane ziemie znajdowały się do 1945 r.  w granicach państwa niemieckiego. Stolica Apostolska na przestrzeni wieków wypracowała sobie konkretny sposób rozwiązywania takich trudnych sytuacji. Kiedy podpisano pokój i wiadomo już było co do kogo należy, wtedy swoje działania podejmował Watykan, dostosowując granice administracji kościelnej do granic państwowych. Po II wojnie światowej ten pokój jednak nie został zawarty, podpisano bowiem układ - rozejm pomiędzy Polską, a NRD. To, z punktu widzenia Stolicy Apostolskiej, było jednak za mało - tłumaczyła K. Jaworska.

Dalszą część artykułu przeczytasz na kolejnej stronie

Niepewną sytuację administracyjną wykorzystały do swych celów komunistyczne władze, które usunęły urzędujących administratorów apostolskich, zastępując ich wikariuszami kapitulnymi (wybranymi z pogwałceniem prawa kanonicznego). Prymas stanął przed niełatwym zadaniem niedoprowadzenia do schizmy w polskim kościele. Nie potępił więc jednoznacznie nowo „wybranych” kapłanów, ale starał się jak najszybciej uregulować wewnątrzkościelną kwestię administracyjną.

Rokowaniom z Watykanem nie pomagał fakt, że duchowieństwo niemieckie nie stało wtedy po stronie Polaków. W odwracaniu tej tendencji wielką rolę odegrał jednak bp Bolesław Kominek, który z prymasem znał się od lat (biskup w trakcie uwięzienia prymasa Wyszyńskiego był na wolności jego prawą ręką). Bp Kominek uczestniczył w obradach soboru watykańskiego II w 1962 r., a już trzy lata później stał się autorem znienawidzonego przez komunistyczne władze listu „Przebaczamy i prosimy o wybaczenie”, kierowanego do biskupów niemieckich. Owocem pisma stało się pojednanie duchowieństwa obu narodów, co w konsekwencji doprowadziło do tego, że w 1972 r. papież Paweł VI wydał bullę zmieniającą status spornych ziem. W miejsce sprzyjających komunistom wikariuszy kapitulnych weszli nowi administratorzy apostolscy. To był początek większych zmian w relacji Kościół - PRL.

W dalszej części wykładu dr Jaworska odkrywała inne karty z historii S. Wyszyńskiego, odnosząc się m.in. do peregrynacji kopii obrazu Matki Bożej Częstochowskiej, czy konfrontacyjnych obchodów Milenium Chrztu Polski i Tysiąclecia Państwa Polskiego.

Podczas sobotniej konferencji przeprowadzonej w ramach XIII Legnickich Dni Chrześcijańskich, słowo do zebranych wygłosił także ks. dr Andrzej Ziombra, kustosz legnickiego sanktuarium, którego prelekcja nosiła tytuł: „Antropologiczne podstawy rozumienia rodziny w filozofii Karola Wojtyły”.

W imieniu nieobecnego ks. dr Mariusza Habiniaka, jego wykład odczytała Stanisława Repa, prezes Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Diecezji Legnickiej, która przedstawiła następnie projekt pisma kierowanego do Trybunału Konstytucyjnego, mającego stanowić sprzeciw wobec aborcji eugenicznej w Polsce oraz wsparcie grupy posłów jej przeciwnych.

XIII Legnickie Dni Chrześcijańskie przeniosły się we wtorek do legnickiej katedry pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła. Tam odbyła się Msza św. w intencji organizatorów: Akcji Katolickiej DL, Stowarzyszenia Rodzin Katolickich, Klubu Powiatowego Stowarzyszenia Polskich Chrześcijańskich Demokratów i Bractwa Św. Józefa oraz nabożeństwo fatimskie.

Kolejne spotkania w ramach XIII LDC odbędą się w piątek 16 października oraz w niedzielę 18 października.

Dokładny plan uroczystości można znaleźć TUTAJ.

Honorowy patronat nad wydarzeniami objął bp Zbigniew Kiernikowski.