Kiedy w środowisku organistów i organmistrzów pada nazwisko Michaela Englera, budzi się od razu jedno skojarzenie – bazylika mniejsza pw. Wniebowzięcia NMP w Krzeszowie i tamtejsze ogromne organy wspomnianego mistrza. Niedługo nie będzie to skojarzenie jedyne. Właśnie zakończyła się budowa równie pięknego instrumentu w bazylice mniejszej pw. św. Elżbiety we Wrocławiu, które są kopią dawnych organów mistrza Englera.

Poprzednie organy ucierpiały podczas walk o Wrocław pod koniec II wojny światowej. Dzieła zniszczenia dopełnił wielki pożar bazyliki garnizonowej z 9 czerwca 1976 roku. Wydawało się, że XVIII-wieczny instrument odszedł na zawsze. Stało się inaczej – miasto Wrocław postanowiło go odbudować. Prace trwały trzy lata (Englerowi budowa zajęła aż 11 lat!) i dzięki ponad 22 milionom złotych udało się zbudować replikę.

Wzór z Krzeszowa
Ze strony Wrocławia za odbudowę odpowiadał Włodzimierz Patalas, sekretarz miasta. Samorządowiec opowiada, że zabierając się do prac, specjaliści nie mieli żadnych planów konstrukcyjnych. Na szczęście były organy w Krzeszowie.

– Niestety nie zachowała się także żadna dokumentacja z nimi związana. Przygotowanie odbudowy „Głosu Śląska” stało się przez to niezmiernie trudne. Szukaliśmy chociaż szczątkowej dokumentacji. Bazowaliśmy jednocześnie na organach w Krzeszowie, bo Engler wybudował podobne właśnie tam, a także skorzystaliśmy z instrumentu organowego w Ołomuńcu w Czechach – mówi W. Patalas.

Krzeszowskie organy to światowy fenomen. Mają prawie 300 lat i w 95 proc. wszystkie ich części pochodzą z tamtego okresu. Dzięki temu wykonywane na nich barokowe utwory brzmią dokładnie tak, jak chcieli ich autorzy. Większość europejskich barokowych organów w XIX wieku została przebudowana i ich mechanika nie jest już barokowa.