Zarządzenie ws. duszpasterstwa w czasie pandemii

Biskup legnicki Zbigniew Kiernikowski wydał zarządzenie w sprawie organizowania wydarzeń duszpasterskich i sprawowania sakramentów w diecezji legnickiej w czasie epidemii koronawirusa. W dokumencie hierarcha określa m.in., kiedy powinny został zorganizowane uroczystości I Komunii świętej w parafiach a także pisze "(...) Proszę, aby Księża wobec zagrożenia niekontrolowanym rozprzestrzenianiem się koronawirusa wystrzegali się skrajności w postawach i wypowiedziach oraz unikali tworzenia atmosfery strachu i paniki, jak również lekceważenia powagi sytuacji. Bądźmy dla innych wzorem i umocnieniem w stosowaniu się do zaleceń władz państwowych, samorządowych, sanitarnych i kościelnych.(...)

Poniżej treść dokumentu.

Z A R Z Ą D Z E N I E

w sprawie duszpasterstwa w stanie pandemii 22 kwietnia 2020 roku

I. EUCHARYSTIA

1. Podtrzymuję do odwołania dyspensę od obowiązku uczestnictwa w niedzielnej Mszy świętej dla wszystkich wiernych diecezji legnickiej oraz innych osób, które w tym czasie przebywają na jej terenie.
2. Według najnowszych rozporządzeń państwowych w każdej Mszy świętej i innych celebracjach może uczestniczyć 1 osoba na 15 m kw. powierzchni danego kościoła (w razie jakichkolwiek zmian w tej kwestii należy stosować się do podawanych przez Państwo zasad). Na drzwiach kościoła, w gablotach i na stronach internetowych parafii należy umieścić informację o powierzchni budynku kościelnego wraz ze wskazaniem liczby osób, które mogą uczestniczyć w obrzędach religijnych, z wyłączeniem celebransa i usługujących. W kościele należy zaznaczyć miejsca, w których mogą się znajdować uczestnicy liturgii przy zachowaniu właściwej odległości.
3. Wszelkiego rodzaju kaplice prywatne (zakonne, szpitalne itp.) mają pozostawać zamknięte dla osób z zewnątrz.
4. Wierni mają obowiązek zakrywania ust i nosa w obiektach kultu religijnego oraz w ich otoczeniu maską, maseczką lub innym materiałem (szal, chustka itp.), także podczas trwania obrzędów liturgicznych. Dotyczy to również usługujących (lektorzy, ministranci itd.). Z tego obowiązku wyłączeni są jedynie duchowni oraz organiści, i to tylko w trakcie sprawowania kultu religijnego.
5. W czasie Mszy św. koncelebrowanej przygotowywanie kielicha, spożywanie z niego i puryfikację należy pozostawić głównemu celebransowi. Komunia święta powinna przebiegać w ten sposób, że najpierw koncelebransi spożywają Ciało Pańskie zanurzone w kielichu Krwi Pańskiej, a dopiero po nich główny celebrans spożywa Krew Pańską z kielicha i puryfikuje naczynia liturgiczne.
6. Wiernym należy umożliwić przyjmowanie Komunii świętej według ich wyboru albo do ust, albo na rękę, w następujący sposób. Jeśli do dyspozycji jest więcej niż jeden szafarz Komunii świętej, należy jej udzielać w dwóch rzędach bądź w różnych miejscach w kościele, z wyraźnym zaznaczeniem, gdzie Ciało Pańskie jest udzielane do ust, a gdzie na rękę. W przypadku jednego szafarza najpierw należy udzielić Komunii świętej osobom pragnącym przyjąć ją na rękę, a następnie tym, którzy chcą przyjąć ją do ust. Powyższych zasad należy przestrzegać bezwzględnie, ponieważ jakiekolwiek mieszanie obu form całkowicie pozbawia je sensowności pod względem profilaktyki zakażeń.

Przystępując do Komunii świętej, wierni winni odsłonić usta, nie dotykając zewnętrznej części maseczki lub innego elementu ochronnego, i po przyjęciu Ciała Pańskiego ponownie je zasłonić.

7. Przypominam wskazania Konferencji Episkopatu Polski, aby w aktualnej sytuacji nie udzielać Komunii świętej pod obiema postaciami.
8. Zachęcam do korzystania ze specjalnego formularza Mszy świętej „W czasie pandemii”. Podtrzymuję wskazanie dotyczące śpiewu suplikacji na zakończenie każdej Mszy świętej z prośbą o zachowanie od epidemii; w obliczu suszy i jej konsekwencji niech ten błagalny śpiew stanie się także naszą modlitwą o deszcz.
9. Osoby niepełnoletnie, czyli przed 18. rokiem życia, mogą być dopuszczane do służby przy ołtarzu na podstawie pisemnej zgody rodziców /opiekunów złożonej u Księdza Proboszcza. Osoby poniżej 13 roku życia muszą znajdować się w kościele pod opieką dorosłej osoby. Zalecam, aby liturgie były sprawowane przy zaangażowaniu minimalnej liczby osób posługujących.
10. Należy szczególnie dbać o zasady higieny i myć dokładnie ręce przed każdą czynnością liturgiczną; bezwzględnie powinno się zdezynfekować dłonie także podczas liturgii, bezpośrednio przed rozdzielaniem Komunii świętej.

II. SAKRAMENT POKUTY I POJEDNANIA

1. Wiernym należy umożliwić przystąpienie do Sakramentu Pokuty przy zachowaniu należytych zabezpieczeń przed zakażeniem.
2. Należy zrezygnować ze spowiedzi w zamkniętych konfesjonałach, przenosząc ją do kaplic bocznych czy innych podobnych pomieszczeń, odpowiednio wietrzonych, a jeśli ich nie ma, w otwarte miejsca w kościele. Tam należy spowiadać, jeśli to możliwe, przy klęczniku z kratą osłoniętą solidną folią ochronną. Klęcznik i krata z folią powinny być często dezynfekowane.
3. Nie tylko penitent, ale także szafarz Sakramentu Pokuty w czasie jego sprawowania ma mieć zasłonięte usta i nos.

III. POSŁUGA WŚRÓD CHORYCH

1. Posługę wobec chorych mają pełnić jedynie duchowni, udając się do nich wyłącznie w sytuacji zagrożenia ich życia, przy zachowaniu należytych zabezpieczeń przed zakażeniem. 
2. W przypadku osób, które są odwiedzane co miesiąc w ramach parafialnego duszpasterstwa chorych, istnieje możliwość regularnych wizyt – na wyraźną prośbę tych osób i z zachowaniem wszelkich środków ostrożności.

IV. OBRZĘDY POGRZEBU

1. Sprawowanie pogrzebów ma odbywać się w następujący sposób, w zależności od ustaleń z rodziną:

1. Msza pogrzebowa jest celebrowana w kościele bez ciała zmarłego;
2. Msza święta za zmarłego jest celebrowana w późniejszym terminie.

2. W dalszej części obrzędów należy w porozumieniu z rodziną oraz zarządcą kaplicy cmentarnej zastosować jeden z wariantów:

1. Trzecia forma pogrzebu – stacja tylko na cmentarzu, bez wchodzenia do cmentarnej kaplicy;
2. Druga forma pogrzebu – stacja w kaplicy cmentarnej (bez Mszy świętej) z zachowaniem wszelkich norm państwowych (patrz: ust. I, pkt. 2).

3. W obrzędach ostatniego pożegnania powinna uczestniczyć jedynie rodzina zmarłego, przy czym liczba osób tego zgromadzenia nie może przekraczać pięćdziesięciu (z wyłączeniem osób podejmujących posługę liturgiczną i cmentarną).

V. CHRZEST ŚWIĘTY

Decyzje związane z udzielaniem sakramentu chrztu pozostawiam roztropnej ocenie duszpasterzy. Zwracam uwagę na zachowanie zasad higieny i wszelkich aktualnych norm wprowadzonych przez władze świeckie i kościelne.

VI. PIERWSZA KOMUNIA ŚWIĘTA

1. Zbiorowe uroczystości Pierwszej Komunii Świętej pozostają odwołane do momentu powrotu dzieci do szkół, kiedy to Ksiądz Proboszcz, po wysłuchaniu głosów rodziców, podejmie ostateczną decyzją w sprawie nowego terminu uroczystości.
2. Istnieje również możliwość udzielenia Pierwszej Komunii Świętej indywidualnie, na wyraźną prośbę rodziców. Takie uroczystości mogą odbywać się również poza niedzielą. Dotyczy to jednego dziecka (chyba że do Pierwszej Komunii przystępuje rodzeństwo), w liturgii biorą udział jego rodzice/opiekunowie oraz rodzina, z zachowaniem aktualnych norm rozporządzenia o liczbie osób w kościele.

VII. BIERZMOWANIE

Udzielanie sakramentu bierzmowania pozostaje zawieszone do momentu powrotu dzieci i młodzieży do szkół.

VIII. SAKRAMENT MAŁŻEŃSTWA

Diecezjalne Duszpasterstwo Rodzin organizuje serię internetowych katechez przedmałżeńskich, przygotowujących do sakramentu małżeństwa. Ta forma kursu przeznaczona jest tylko dla narzeczonych z terenu naszej diecezji, którzy planują zawarcie sakramentu małżeństwa przed 1 października tego roku.

Zgłoszenia przyjmuje diecezjalny duszpasterz rodzin ks. dr Mariusz Habiniak (tel. 76-724-41-12, e-mail: rodzina@diecezja.legnica.pl)

IX. ŚWIĘCENIA DIAKONATU I PREZBITERATU

1. Termin święceń diakonatu został przeniesiony na 6 czerwca 2020 roku.
2. Gdy nie zaistnieje jakaś przeszkoda, święcenia prezbiteratu odbędą się w wyznaczonym wcześniej terminie, tzn. 23 maja 2020 roku, w katedrze legnickiej. Jednak w związku z aktualnymi ograniczeniami w uroczystości będą mogli wziąć udział tylko kapłani, osoby konsekrowane i świeccy, którzy wcześniej otrzymają imienne zaproszenia na tę liturgię w katedrze. Pozostali wierni będą mieli możliwość uczestniczenia w uroczystości dzięki transmisji internetowej.

X. DODATKOWE INFORMACJE

1. Przywracam możliwość sprawowania dodatkowych nabożeństw, które są organizowane w poszczególnych parafiach poza Mszą świętą jako wyraz pobożności ludowej. Pod względem liczebności gromadzących się na nabożeństwach obowiązują takie same zasady, jak podczas Mszy świętej (zob. p. I. 2.).
2. Zezwalam, aby wierni mogli uzyskiwać odpusty zupełne związane z nawiedzaniem kościołów i kaplic naszej diecezji w uroczystość ich tytułów, a jeśli z racji ograniczeń w sprawowaniu sakramentów wskutek pandemii i wprowadzonego stanu zagrożenia epidemicznego nie będą mieli możliwości przystąpienia do spowiedzi oraz przyjęcia Komunii świętej, mogą uzyskać odpust zupełny po wzbudzeniu w sobie żalu doskonałego oraz postanowienia przystąpienia do tychże sakramentów w najbliższym możliwym czasie. Należy również odmówić pobożnie Ojcze nasz oraz Wierzę (Wykaz odpustów, nr 33 §1).
3. Przypominam, że w mocy pozostają wszelkie dokumenty wydane przez Stolicę Apostolską oraz Konferencję Episkopatu Polski, regulujące kwestie odpustów, szczegółowego uczestnictwa w Mszy świętej etc.
4. Proszę wszystkich Duszpasterzy, by jeśli to możliwe, organizowali transmisje internetowe z Mszy świętych oraz nabożeństw, umożliwiając wiernym duchowy udział w liturgii. Jednocześnie dołączam do apelu Papieża Franciszka, byśmy pamiętali, że „Kościół i sakramenty to coś konkretnego, a nie rzeczywistość wirtualna”.
5. Zachęcam kapłanów oraz osoby konsekrowane do dalszego trwania w jedności na modlitwie różańcowej w intencji ustania pandemii.
6. Do odwołania pozostają zawieszone wszelkiego rodzaju procesje.
7. Do odwołania wstrzymane są wszelkie spotkania wspólnot, ruchów i grup działających przy parafiach diecezji legnickiej.
8. Do odwołania zostają wstrzymane wizytacje kanoniczne.
9. Legnicka Kuria Biskupia podejmuję pracę wewnętrzną od poniedziałku do piątku w godz. od 9.00 do 14.00. W tych godzinach kapłani mogą przychodzić do Kurii (jedynie) w pilnych sprawach, których nie można podjąć inaczej, jak tylko bezpośrednio.
10. Gdy do kancelarii parafialnej przychodzą interesanci, zarówno oni, jak i pracownicy kancelarii mają mieć zasłonięte usta i nos.
11. Zalecam większe staranie o utrzymanie czystości w kościołach i kaplicach przez częstszą dezynfekcję, zwłaszcza gdy chodzi o przedmioty i miejsca często dotykane: ławki, klęczniki, klamki, włączniki światła itp.
12. Duchowni, którzy ewentualnie zostaną objęci kwarantanną, są zobowiązani zgłosić ten fakt do Kurii natychmiast po wydaniu decyzji przez kompetentne władze państwowe.
13. Zalecam, aby każda z osób posługujących, (tzn. duchowni, osoby konsekrowane i świeccy) na terenie diecezji legnickiej zapoznała się z obowiązującymi przepisami wydanymi przez władze państwowe, sanitarne i kościelne.
14. Proszę, aby Księża wobec zagrożenia niekontrolowanym rozprzestrzenianiem się koronawirusa wystrzegali się skrajności w postawach i wypowiedziach oraz unikali tworzenia atmosfery strachu i paniki, jak również lekceważenia powagi sytuacji. Bądźmy dla innych wzorem i umocnieniem w stosowaniu się do zaleceń władz państwowych, samorządowych, sanitarnych i kościelnych.
15. W razie jakichkolwiek wątpliwości czy trudności interpretacyjnych w rozumieniu zapisów niniejszego Zarządzenia należy zwrócić się – w mailu lub telefonicznie – do Biskupa Legnickiego, do którego należy autentyczna interpretacja wydawanego przez niego prawa, lub do tych, którym w tej szczególnej sytuacji ją powierzył, tj. do Sekretarza Biskupa Legnickiego oraz Dyrektora Wydziału Duszpasterskiego.
16. Przedstawiony dokument należy umieścić w gablotach parafialnych oraz na stronie internetowej parafii. Powyższe wskazania mogą ulec modyfikacji w zależności od rozwoju sytuacji związanej z pandemią.

Tracą moc wcześniejsze zarządzenia w tej samej sprawie: z dnia 13 marca 2020 r. (580/SBL/2020); z dnia 17 marca 2020 roku (ldz. 588/SBL/2020); z dnia 27 marca 2020 r. (ldz. 611/SBL/2020).

W tym trudnym czasie modlę się za całą naszą Wspólnotę diecezjalną i wszystkim z serca błogosławię

Wasz Biskup Zbigniew Kiernikowski

Legnica, 22 kwietnia 2020 roku