Ludzie na planszach

Warszawska wystawa, przygotowana przez Saksońską Agencję Oświatową (SBA), to pierwsza próbą pokazania losów obu miast na przykładzie biografii ich mieszkańców. Zdaniem Kingi Hartmann z SBA, takie ujęcie tematu ma znaczenie zarówno dla historii Zgorzelca, jak i Görlitz, ale również wnosi wiele wiedzy do polsko-niemieckich studiów porównawczych. – Materiały do wystawy pochodzą z wielu instytucji oraz od osób prywatnych. Są tam m.in. dokumenty z Archiwum Rady Miasta (Ratsarchiv) Görlitz, Archiwum Miasta Zgorzelec, Archiwum IPN we Wrocławiu, muzeów w Görlitz i Zgorzelcu oraz z kroniki szkoły, która do 1945 roku była szkołą niemiecką, a teraz znajduje się po stronie polskiej – wyjaśnia Kinga Hartmann. Ciekawostką wystawy są na pewno plansze prezentujące sylwetki mieszkańców Görlitz i Zgorzelca, którzy w latach 1945–1989 prywatnie angażowali się w proces dialogu między społeczeństwami obu części miasta. – Przede wszystkim chodzi tu o osobistości, które wyróżniły się przez opór i opozycję wobec reżimu komunistycznego – podkreśla Kinga Hartmann. Wystawa jest zbudowana chronologicznie. W każdej części portretowi wybranego Niemca lub Polaka towarzyszy odpowiedni wycinek historii miasta Görlitz/Zgorzelec. Uzupełnieniem historii miast są krótkie opisy głównych wydarzeń w NRD i PRL. Jako publikacja towarzysząca projektowi opublikowana została kronika miast Görlitz i Zgorzelec. Książka nosi tytuł „Dom nad Nysą. Görlitz/Zgorzelec 1945–1989. Kronika wydarzeń“. Wystawa powstała w ramach projektu „Obywatele dla wolności. Odwaga cywilna w warunkach dyktatury. Saksonia i Dolny Śląsk w latach 1945–1989”. W jej przygotowaniu pomagali m.in. dr Tobias Weger, historyk z Oldenburga, oraz prof. Włodzimierz Suleja, szef wrocławskiego oddziału IPN. Projekt został nagrodzony w 2011 r. przez Federalne Ministerstwo Komunikacji, Budownictwa i Rozwoju Miast Republiki Federalnej Niemiec oraz Ministerstwo Infrastruktury Rzeczypospolitej Polskiej jako „Modelowy projekt współpracy polsko-niemieckiej”.•