Serbowie nagrodzili odwagę

Roman Tomczak

publikacja 20.12.2012 11:53

Ogólnopolska koalicja przeciwko nowym odkrywkowym kopalniom węgla brunatnego otrzymała prestiżową serbską nagrodę „Charter Award for Civil Bravery – Dragoljub Stosic 2012”.

Belgrad Belgrad
Nagrodę dla koalicji wręczono w centrum prasowym Danas
Archiwum OK "Rozwój Tak – Odkrywki Nie"

– Wyróżnienie, jakie otrzymaliśmy od ludzi, którzy w obronie praw człowieka i obywatela narażają nie raz własne życie, jest dla nas olbrzymim zaszczytem i dodatkowym bodźcem do działania – powiedziała Irena Rogowska, przewodnicząca Ogólnopolskiej Koalicji „Rozwój Tak – Odkrywki Nie”. – Wspaniali, dobrzy ludzie, jakich spotkaliśmy na swojej drodze, utwierdzają nas w przekonaniu, że idziemy w dobrym kierunku, nie poddając się bez walki interesom wszechwładnych korporacji, które za nic mają głos zwykłych obywateli.

Ceremonia wręczenia nagrody odbyła się w  Belgradzie, w centrum prasowym Danas, w budynku, gdzie ma swoją siedzibę Ambasada Australii w Serbii. W uroczystości, na zaproszenie CEE Bankwatch Network, wzięła udział delegacja koalicji w składzie: Radosław Gawlik – wiceprzewodniczący, prezes Stowarzyszenia „Eko-Unia” z Wrocławia, Jerzy Szumlański – przewodniczący Rady Gminy Lubin, oraz Tomasz Waśniewski ze Społecznego Komitetu „Stop Odkrywce” z Lubina.

Nagroda – Karta Cywilnej Odwagi (Povelje za  građansku hrabrost) – nosi imię Dragoljuba Stosica, nieżyjącego już prezesa i założyciela Unii Związków Zawodowych oraz House of Justice – Strasbourg, zasłużonego obrońcy praw obywatelskich i związkowych, symbolu demonstracji przeciwko reżimowi Slobodana Miloševicia. Nagroda jest przyznawana co roku wybitnym przedstawicielom serbskiego świata mediów, kultury i polityki, którzy zasłużyli się w walce o prawa człowieka i obywatela oraz przeciw korupcji. Po raz pierwszy nominację, a później samą nagrodę otrzymała organizacja spoza Serbii.

Predrag Savić w laudacji na temat Koalicji „Rozwój Tak – Odkrywki Nie” powiedział m.in., że „nagroda  została przyznana za walkę o ludzkie, społeczne i środowiskowe prawa obywateli gmin wokół Lubina, którzy są zagrożeni, ponieważ polskie władze zamierzają  wprowadzić w życie plany budowy odkrywkowej kopalni węgla brunatnego wraz z dwoma elektrowniami wbrew woli mieszkańców, wyrażonej w referendum”.

Centrum prasowe Danas   Centrum prasowe Danas
Nagrodę przyznano m.in. za odwagę cywilną w walce o prawa człowieka
Archiwum OK "Rozwój Tak – Odkrywki Nie"

Predrag Savić jest prezydentem serbskiej organizacji pozarządowej „House of Justice – Strasbourg” (Kuća Pravde – Strazbur) z Belgradu oraz prawnikiem obrońcą przed Trybunałem w Strasburgu mieszkańców wysiedlonych z  odkrywki Kolubara. Przedstawiciel Koalicji Tomasz Waśniewski, dziękując w imieniu wszystkich jej członków za niezwykły honor, jaki ze strony serbskich przyjaciół spotkał walczących o swoje prawa polskich obywateli, przypomniał, że nieuznanie przez władze państwowe wyników referendów, w którym 95 proc. obywateli było przeciwko odkrywkowej kopalni, zmusiło ich do skierowania petycji do Parlamentu  Europejskiego. PE zamierza w tej sprawie wysłać do Polski specjalną misję śledczą (fact finding visit).

Oprócz polskiej koalicji przeciwników budowy nowych kopalni odkrywkowych, nagrodę otrzymali m.in. prof. Čedomir Čupić, politolog, znany bojownik przeciwko korupcji, oraz Tanja Janković, dziennikarka, która wykryła nadużycia w lokalnej policji oraz korupcję wśród zarządu odkrywkowej kopalni węgla brunatnego Kolubara.

Nagrody „Charter Award for Civil Bravery – Dragoljub  Stosic 2012” dla trzech tegorocznych laureatów przyznali: Milovan Jovanović – przewodniczący jury, szanowany serbski dziennikarz, Ludvig Nol – przewodniczący Federacji Związków Zawodowych oraz Predrag Savić, prezydent Kuća Pravde – Strazbur. Predrag Savić oraz Zeljko Stojkovic, przewodniczący Rady Gminy Vreoci, byli we wrześniu gośćmi konferencji zorganizowanej w Lubinie w trzecią rocznicę nieuszanowanego przez polskie władze państwowe referendum przeciw odkrywkowej kopalni węgla brunatnego. Koalicjanci odebrali nagrodę z rąk Branislava Lečicia, byłego ministra kultury w rządzie zamordowanego w 2003 r. Zorana Dzindzicia. Lečić  jest popularnym aktorem filmowym, grał m.in. w „Underground” Emira Kustiricy. Obecnie przewodniczy Partii Chrześcijańsko-Demokratycznej Serbii.

Miłą niespodzianką dla  polskiej delegacji było spotkanie z byłym zawodnikiem Zagłębia Lubin, znanym piłkarzem Sretenem Sretenoviciem, który wręczył koalicjantom specjalny pamiątkowy dyplom.